1. Strona główna
2. CMENTARZ ŻYDOWSKI (ul. Towarowa 7)

Założony został w 1831 r. na gruntach wsi Gołębiów przy trakcie kozienickim jako cmentarz choleryczny ofiar epidemii z I poł. XIX w. W 1836 r. przekazany oficjalnie gminie żydowskiej, co potwierdzono aktem wieczystej dzierżawy w 1846 r. Następnie w latach 1860, 1902 i 1911 został powiększony i ogrodzony murem. Cmentarz posiadał ohel – kaplicę modlitewną. Większość nagrobków z drugiej połowy XIX w., pozostałe z okresu do 1939 r. – jako klasyczne macewy z piaskowca, które dekorowano płaskorzeźbami i polichromią. Dekorowane typowymi dla żydowskiej sztuki sepulkralnej motywami w formie dłoni w geście błogosławieństwa, świecznikami, dzbanami, lwami i księgami. W czasie II wojny św. został całkowicie zniszczony, a macewy służyły do utwardzania radomskich ulic, budowy chodników i budynków (np. na Wacynie, gdzie użyto ok. 300 macew) i lotniska wojskowego.

Cmentarz odbudowany został w latach 1992–2010 z inicjatywy Społecznego Komitetu Odbudowy Cmentarza Żydowskiego i urzędu miejskiego. Plac dawnego cmentarza ogrodzono betonowym murem z żelazną bramą wejściową. W murze ulokowano zachowane fragmenty macew. Około 40 innych macew, odzyskanych w całości, ustawiono w rzędzie przy alei głównej, na wprost bramy. Obecnie na placu fragmenty około 400 macew. Odbudowano ohel, znajduje się w nim nagrobek z inskrypcjami w języku hebrajskim ku czci pomordowanych członków radomskiej gminy żydowskiej i okolicznych gmin, oraz odsłonięto pomnik w formie lapidarium Pamięci Radomskich Żydów. Na cmentarzu pochowano członków wielu radomskich rodzin, m.in. Beckermannów, Birenbaumów, Erlichów, Goldberbergów, Fiszmanów, Gutermanów.